Polskie zamki
Aktualizacja 2024-03-18
Użytkownik:

Hasło:

Loguj automatycznie

Załóż konto
blank
blankOgrodzieniec - Česká verze

Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu

 (Ogrodzieniec • Podzamcze) 

Legendy
Wzmianki
blankWycieczki (Musisz być zalogowany/a)blanktlo

Nazwy podobne do Ogrodzieniec • Podzamcze:    Podzamcze · Podzamek ·


zLokalizacja zamku na mapie Polskiamek Ogrodzieniec znajduje się na skalistym wzgórzu zwanym Górą Janowskiego na wschód od miasta Ogrodzieniec. Pierwsze założenie obronne drewniano-ziemne mogło tu istnieć już za czasów Bolesława Krzywoustego. Możliwe też, że pierwszy gród ogrodzieniecki znajdował się na sąsiedniej górze Birów, gdzie Błażej Muzolf w latach 90. XX wieku podczas badań odkrył relikty drewnianego grodu. Murowana warownia powstała za czasów Kazimierza Wielkiego lub nieznacznie wcześniej. Kazimierz Wielki nadał dobra ogrodzienieckie marszałkowi Królestwa Polskiego Przedborowi z Brzezia. Kiedy Przedbór otrzymał Ogrodzieniec zamek był uszkodzony i wymagał odbudowy, którą przeprowadzono, możliwe, że wcześniej drewniany zamek uzyskał wtedy murowane elementy obronne. W tym czasie zamek zajmował najwyższą partię skał, ale poza murami obwodowymi mógł się składać tylko z drewnianej zabudowy dziedzińca. Możliwe, że od północnego-wschodu, gdzie stok opadał łagodniej istniał wał lub mur obronny. Wjazd na teren zamku prowadził przez szczelinę w skałach po wschodniej stronie założenia. Po śmierci Przedbora zamek wrócił na własność państwa i w 1386 roku Władysław Jagiełło nadał go cześnikowi krakowskiemu i staroście lubelskiemu Włodkowi z Charbinowic herbu Sulima. W XV wieku, prawdopodobnie za czasów Sulimów, zamek rozbudowano. Na wschodniej skale wzniesiono trzykondygnacjową mieszkalną wieżę, 
Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu
Widok od wschodu na wieżę południowo-wschodnią, fot. ZeroJeden, VI 2005
a na południowej - skrzydło mieszkalne. Na dziedzińcu umieszczono, choć być może istniała już wcześniej, cysternę na wodę. W 1470 roku zamek został kupiony od rodu Sulimów przez Imbrama i Piotra Salomonów, a następnie przechodził na własność Rzeszowskich, Pileckich, Chełmskich i Bonerów. W pierwszej połowie XVI wieku właścicielem Ogrodzieńca był Seweryn Boner. Był prawą ręką Zygmunta Starego, który polecił mu przebudować Wawel. Po wybudowaniu rezydencji królewskiej zdecydował się dla siebie wznieść równie wspaniałą. Z wielu swoich posiadłości wybrał Ogrodzieniec jako najlepiej położony, blisko Krakowa. Przebudował gotycką warownię w Ogrodzieńcu na okazałą renesansową siedzibę. Powstało wtedy skrzydło północne, powiększono południowe, które otrzymało dwie wieże, a w miejscu dawnej bramy wzniesiono trzecią wieżę bramną, do której prowadził zwodzony most. W wieży bramnej urządzono na trzeciej kondygnacji kaplicę. U stóp zamku rozciągało się rozległe podzamcze o celach gospodarczych i rozrywkowych, na którym urządzano turnieje rycerskie. Po śmierci Seweryna Bonera 
Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu
fot. ZeroJeden, VI 2005
rozbudowę jeszcze kontynuował jego syn Stanisław, który wzniósł skrzydło zachodnie, a do południowego dobudował "kurzą nogę" na zewnątrz murów zamkowych, budynek ten posiadał pięć kondygnacji i na każdej z nich umieszczono strzelnice.
Zamek jednak w XVI wieku był bardziej rezydencją niż obiektem obronnym. Kolejnym właścicielem Ogrodzieńca został Mikołaj Ligęza, który podniósł obronność zamku od południa wznosząc obok "kurzej nogi" beluard. Zamek został w 1587 roku zdobyty przez wojska arcyksięcia Maksymiliana Habsburga, jednak nie ucierpiał w tym epizodzie. Potem był własnością Firlejów, a w połowie XVII wieku Andrzej Firlej dokonał niewielkich prac budowlanych i zmienił wystrój zamku na barokowy. Podczas potopu szwedzkiego zamek został opanowany przez najeźdźcę, ale również nie ucierpiał. Po wycofaniu się Szwedów zamek objął kasztelan krakowski Stanisław Warszycki, który podzamcze otoczył murem z bramą wjazdową i wzniósł w jego obrębie stajnię i wozownię.
Od 1702 roku rozpoczął się upadek zamku. Szwedzkie wojska Karola XII wycofując się z tych terenów 
Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu
Zamek na widokówce z 1905 roku
podpaliły rezydencję. Ówcześni właściciele Męcińscy nie podjęli się zbyt kosztownego remontu i zamek popadał w ruinę. W roku 1784 zrujnowane zabudowania kupił od Męcińskich Tomasz Jakliński, nadawało się tu do użytku jedynie kilka pomieszczeń. W 1810 roku ostatnia właścicielka Ogrodzieńca siostra Jaklińskiego ostatecznie opuściła zamek. Od tej pory był on miejscem pozyskiwania budulca dla okolicznych gospodarstw. W początkach XX wieku teren z ruinami zakupił jeden z tutejszych chłopów, co jednak nie zmieniło przeznaczenia ruin.
W okresie międzywojennym z inicjatywy Aleksandra Janowskiego, współzałożyciela Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, stopniowo wykupywano teren zamkowy i przystąpiono do zabezpieczania posiadłości.
Po drugiej wojnie światowej zabezpieczono w latach 1949-1973 zamek jako trwałą ruinę i udostępniono turystom.
Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, IV 2009 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Zakończenie kurzej nogi, fot. ZeroJeden, V 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok od południa, fot. JAPCOK, VIII 2002 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, V 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, IV 2009 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Fotografia Z.Bułakowskiej, Tygodnik Illustrowany 1915 ze zbiorów Biblioteki Instytutu Badań Literackich PAN Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Wieża zachodnia, fot. ZeroJeden, V 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, VII 2003 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Zamek na widokówce z 1905 roku Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Wieża wschodnia zamku górnego, fot. ZeroJeden, V 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, V 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Zdjęcie z przełomu XIX i XX wieku Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok od wschodu, fot. ZeroJeden, VI 2009 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok od wschodu, fot. ZeroJeden, VI 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Mury skrzydła zachodniego, fot. ZeroJeden, V 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Wieża zachodnia, fot. ZeroJeden, V 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, XII 2004 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok od zachodu, fot. ZeroJeden, V 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, XII 2004 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, XII 2004 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, XII 2004 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok z podzamcza od południowego-wschodu, fot. ZeroJeden, XII 2004 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok od południowego-wschodu, fot. ZeroJeden, V 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Wieża zachodnia, fot. ZeroJeden, V 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Zabudowania zamku dolnego, fot. ZeroJeden, XII 2004 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok z pierwszej kondygnacji na dziedziniec i bramę wyjazdową, fot. ZeroJeden, XII 2004 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, XII 2004 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok w stronę północną z wieży południowej zamku górnego, fot. ZeroJeden, XII 2004 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, XII 2004 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok z wieży zachodniej, fot. ZeroJeden, XII 2004 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok z wieży południowo-zachodniej, fot. ZeroJeden, XII 2004 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, XII 2004 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, XII 2004 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, IX 2000 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, V 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Wieża wschodnia, fot. ZeroJeden, V 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Ruiny umocnień bastejowych, fot. ZeroJeden, V 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok od południa, fot. ZeroJeden, V 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok od wschodu, fot. ZeroJeden, VI 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, VI 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Brama wjazdowa od wschodu, fot. ZeroJeden, VI 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, VI 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok od wschodu na wieżę południowo-wschodnią, fot. ZeroJeden, VI 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, VI 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, VI 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, VI 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, VI 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, VI 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, VI 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, IV 2009 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, IV 2009 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok z lotu ptaka od południowego-wschodu, fot. ZeroJeden, X 2013 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok z lotu ptaka od południowego-wschodu, fot. ZeroJeden, X 2013 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok z lotu ptaka od południa, fot. ZeroJeden, X 2013 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, VI 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok z lotu ptaka od południa, fot. ZeroJeden, X 2013 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok z lotu ptaka od południa, fot. ZeroJeden, X 2013 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok z lotu ptaka od południowego-zachodu, fot. ZeroJeden, X 2013 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. Józef Pius Dziekoński, 1898 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. Juliusz Kłos, 1914 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. Konrad Kłos, 1914 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. Konrad Kłos, 1914 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. Konrad Kłos, 1914 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. Konrad Kłos, 1914 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. Konrad Kłos, 1914 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, VI 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. Konrad Kłos, 1914 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. Konrad Kłos, 1914 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. Konrad Kłos, 1914 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Zamek Ogrodzieniec na zdjęciu z lat 1918-39 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Zamek Ogrodzieniec na zdjęciu lotniczym z lat 30. XX wieku Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Zamek w Ogrodzieńcu na pocztówce z około 1910 roku Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Zamek Ogrodzieniec na zdjęciu Henryka Poddębskiego sprzed 1932 roku Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok z lotu ptaka, fot. ZeroJeden, V 2020 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok z lotu ptaka, fot. ZeroJeden, V 2020 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok od południowego-wschodu, fot. ZeroJeden, V 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok z lotu ptaka, fot. ZeroJeden, V 2020 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok z lotu ptaka, fot. ZeroJeden, V 2020 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Widok z lotu ptaka, fot. ZeroJeden, V 2020 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - fot. ZeroJeden, VI 2005 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Plan zamku współczesnego według 'Leksykonu zamków w Polsce'  [<a href=/bibl_ksiazka.php?idksiazki=262&wielkosc_okna=d onclick='ksiazka(262);return false;'>źródło</a>] Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Plan zamku wysokiego według Andrzeja Gruszeckiego 'Zamki i pałace małopolskie w XVI wieku' Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Rysunek Jana Gumowskiego z lat 30. XX wieku Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Drzeworyt według rysunku B.Podbielskiego, Tygodnik Illustrowany 1862 ze zbiorów Biblioteki Instytutu Badań Literackich PAN Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Zamek na litografii Napoleona Ordy, 'Album Widoków', Seria 7, 1881 Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Drzeworyt Kluczewskiego według rysunku W.Szernera, Kłosy 1869 ze zbiorów Biblioteki Instytutu Badań Literackich PAN Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Ruiny zamku Ogrodzieniec na rysunku Jana Olszewskiego z 1904 roku Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Zamek Ogrodzieniec, akwarela Teodora Chrząńskiego, 'Kazimierza Stronczyńskiego opisy i widoki zabytków w Królestwie Polskim (1844-1855)' Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu - Ruiny Ogrodzieńca na rysunku Alfreda Schouppé z 1860 roku





Pokaż na mapie



Serwis wykorzystuje technologi? cookie w celu uprzyjemnienia u?ytkowania.